Maandoverzicht
Januari
Klik hier voor de actuele sterrenhemel
De Maan in januari
De planeten in januari
- Mercurius: Mercurius is in het eerste deel van januari nog laag aan de zuidoostelijke ochtendhemel te zien.
- Venus: Venus is aan de zuidwestelijke avondhemel te vinden en valt op door haar grote helderheid (mag -4,3). Met een telescoop zien we een half verlichte planeet.
- Mars: Mars staat in het sterrenbeeld Tweelingen en later in Kreeft. De Rode planeet bereikt oppositie in januari en is dus nu op zijn best zichtbaar.
- Jupiter: Jupiter is de hele avond en nacht in het sterrenbeeld Stier (Taurus) te vinden en is erg helder ( mag -2,8)
- Saturnus: Saturnus is nog goed waarneembaar aan de westelijke avondhemel en staat in het sterrenbeeld Waterman ( Aquarius)
- Uranus: Uranus is met een flinke verrekijker of kleine telescoop zichtbaar in het sterrenbeeld Ram nabij de grens met het sterrenbeeld Stier.
- Neptunus: Neptunus staat in de buurt van Saturnus en is eveneens aan het begin van de avond goed waarneembaar weliswaar met een verrekijker of kleine telescoop. Neptunus staat in het sterrenbeeld Vissen ( Pisces).
Venus is momenteel zichtbaar in de vroege avond foto: Manuel Jolink
Meteorenzwermen in januari:
Met een maximum op 3 januari van circa 10 meteoren per uur luidden de Boötiden het nieuwe jaar in. Helaas valt het maximum dit jaar overdag wat niet ideaal is ondanks dat er dit jaar nauwelijks storend maanlicht is. Verder zijn er uiteraard ook in januari weer sporadische meteoren zichtbaar, zij behoren tot geen enkele zwerm.
Dagoverzicht:
- Vrijdag 3 januari. Vanavond is er aan de zuidwestelijke hemel een mooie samenstand zichtbaar van de smalle maansikkel en de planeten Venus en Saturnus. De Maan staat op 1,5 graad van Venus. Tevens is vandaag het maximum van de Boötiden zwerm. Helaas valt het maximum overdag waardoor er 's avonds niet zo veel zichtbaar zullen zijn. De Maan stoort niet dit jaar. De Boötiden komen onze atmosfeer binnen met een snelheid van 41 km/seconde!
- Zaterdag, 4 januari. Vandaag bereikt de Aarde de kleinste afstand tot de Zon (Perihelium). De afstand tussen de Aarde en de Zon is nu 147,1 miljoen kilometer (tegen 152 miljoen kilometer in juni). Tussen 18:26 en 19.34 zal de planeet Saturnus worden bedekt door de Maan. In principe is dit met het blote oog zichtbaar, echter beter is het om een verrekijker of telescoop te gebruiken.
- Zondag, 5 januari. De planeet Neptunus wordt bedekt door de Maan. Dit is voor ons niet zichtbaar maar we zien rond 19:00 de beide hemellichamen op zo'n anderhalve graad afstand van elkaar.
- Maandag, 6 januari. In de avond kun je 2 prachtige lichtverschijnselen op de Maan waarnemen. Op de terminator ( de grens tussen licht en donker) kunnen we tussen 17:00 - 19:00 de zogenaamde Lunar X waarnemen. Tussen 18:00 - 21:00 kunnen we eveneens de Barrow straal waarnemen .
- Dinsdag, 7 januari. De Maan is in het Eerste Kwartier en in de avond zichtbaar. De maan staat vanavond bij maar liefst 5 planeten 'in de buurt'; Venus, Saturnus, Neptunus, Uranus en Jupiter.
- Vrijdag, 10 januari. Om 0:47 zien we complete (schaduw)overgang van de Jupitermaan Io over de planeetschijf van Jupiter. Een telescoop is nodig om dit te kunnen volgen. Om 3:00 worden de Plejaden door de Maan bedekt. Door het grote verschil in helderheid is dit lastig te zien. Een verrekijker of kleine telescoop kan helpen. Verder bereikt Venus vandaag haar grootste oostelijke elongatie van de Zon. De planeet en en de Zon staan maar liefst 47,2 graden van elkaar vandaan. Ook is er laat op de avond een mooie samenstand tussen de Maan en Jupiter zichtbaar, de afstand tussen beide hemellichamen bedraagt 5 graden.
- Zondag, 12 januari. Dichotomie van Venus. Voor waarnemers vanaf de Aarde is de planeet Venus precies half verlicht. De binnenplaneten, Mercurius en Venus hebben net als de Maan zogenaamde schijngestalten en kunnen dus bijvoorbeeld vol of half verlicht zijn. Mars staat vandaag het dichtst bij de Aarde op een afstand van 96 miljoen kilometer.
- Dinsdag, 14 januari. Volle Maan. Om 5:00 in de ochtend staat de planeet Mars op zéér korte afstand tot de Maan ( 5 boogminuten) in delen van de VS en Afrika wordt Mars door de Maan bedekt. De rode planeet wordt overstraald door het felle maanlicht. Een telescoop is nodig om dit te kunnen zien. Om 22:00 in de avond passeert de Maan de open sterrenhoop M(essier)44 op een afstand van 2 graden. Gebruik een verrekijker om dit te kunnen zien.
- Donderdag, 16 januari. Mars is in oppositie en staat in het sterrenbeeld Tweelingen.
- Zondag, 19 januari. Een samenstand tussen Venus en Saturnus. De afstand tussen beide planeten bedraagt ca. 2,3 graden.
- Maandag, 20 januari. De Maan in Laatste Kwartier en is in de nacht en ochtend zichtbaar.
- Woensdag, 29 januari. Nieuwe Maan. De Maan is niet zichtbaar, het is hét ideale moment voor het doen van deep-sky waarnemingen.
- Donderdag, 30 januari. Met een verrekijker kan rond 18:00 een poging worden gedaan om de smalle maansikkel aan de westelijke avondhemel te vinden.
De Lunar X zoals deze op 6 januari zichtbaar is. bron: Wikipedia
Een animatie van de zogenaamde Barrow-straal die eveneens op 6 januari zichtbaar is. Bron: http://www.lunar-occultations.com/
De Maan en 5 planeten op een rijtje op 7 januari. Om alle planeten te zien is een flinke verrekijker of kleine telescoop nodig. Bron: SkySafari 6